[ Pobierz całość w formacie PDF ]
chciałbym znać, jeśliby to było mo\liwe, kiedy uka\e się osoba Po\ądanego przez
wszystkie narody67, i kiedy nastanie królestwo świętych, ni\ poznać początek, w któ-
rym rozpocząłem moje istnienie na tej ziemi. Jednak\e Ten, który zna wszystko, na
pytanie swoich uczniów, naszych Apostołów, udzielił następującą odpowiedz: Nie
wasza to rzecz znać czasy, które Ojciec ustalił swoją władzą68. Jeśli więc Ten, który
właśnie zna i to, \e znajomość tych spraw nie jest naszym zadaniem, czy\ z pewno-
ścią nie zna On równie\ i tego, co dla nas jest po\yteczne, \ebyśmy poznali? A wła-
śnie dzięki Niemu znam to, \e nie nasza to rzecz znać czasy, które Ojciec ustalił swoją
władzą69.
Bo ja nawet tego nie znam, czy naszą rzeczą jest znać pochodzenie dusz, którego
jeszcze nie znam; to jest: czy do nas nale\y to, abyśmy w ogóle poznali to zagadnie-
nie. Albowiem, gdybym przynajmniej znał to, \e nie jest naszą rzeczą znać to zagad-
65
2 Kor 12,2-3.
66
Mt 23,8.10.
67
Ag 2,8.
68
Dz 1,7
69
Tam\e.
142 KS. KAZIMIERZ OBRYCKI
nienie, zaprzestałbym nie tylko potwierdzać jego istnienie - jak długo go nie znam -
lecz tak\e natychmiast zakończyłbym nad nim moje badania. Teraz zaś, chocia\ to
zagadnienie jest tak niezrozumiałe i niezmierzone, \e bardziej obawiam się nierozwa-
gi przy jego przedstawianiu, ni\ posiadam pragnienie dokładnego jego poznania, jed-
nak\e i ja pragnę tak\e je poznać, jeśli tylko to potrafię. A chocia\ dla mnie o wiele
bardziej potrzebne jest zrozumienie tego, o czym mówi ów święty: Oznajmij mi, Pa-
nie, mój koniec70 (nie mówi bowiem: "mój początek"), jednak proszę: oby przede mną
Pan nie zakrył mego początku, który odnosi się do naszego zagadnienia!
8. 17. Tym niemniej, o ile bym rozwa\ał początek, który miałem, nie jestem nie-
wdzięczny memu Nauczycielowi za to, \e wiem, i\ dusza ludzka jest istotą duchową,
a nie materialną; i \e jest ona obdarzona rozumem lub, jak Ty chcesz, inteligencją; i
\e jej natura nie jest taka sama jak natura Boga, lecz \e jest ona stworzeniem. Wiem
te\, \e dusza jest pod pewnym względem śmiertelna, poniewa\ mo\e stać się gorsza i
oddalić się od \ycia Boga, w którym kształtuje swoje szczęście, jeśli pozostaje z nim
złączona; ale równie\ wiem, \e pod innym względem dusza jest nieśmiertelna, po-
niewa\ ma świadomość - której nie mo\e utracić - i \e ona po ziemskim \yciu będzie
miała istnienie albo szczęśliwe, albo nieszczęśliwe.
Wiem tak\e, \e dusza nie została ukarana za czyny dokonane, zanim połączyła się
z ciałem, i nie została uwięziona w ciele, lecz ani z tego powodu nie znajduje się ona
w człowieku wolnym od zmazy grzechu, choćby - jak to jest napisane - \ycie jego na
ziemi nie było dłu\sze ni\ jeden dzień71. Stąd wiem tak\e, \e \aden potomek Adama,
w następstwie zrodzenia, nie rodzi się bez grzechu, z którego małe dzieci z koniecz-
ności muszą odrodzić się w Chrystusie przez sakramentalną łaskę odrodzenia.
Wszystkie te sprawy - liczne i wa\ne - które dotyczą początku lub pochodzenia
naszej duszy i które zawierają wiele kwestii odnoszących się do mojej wiedzy (są to
kwestie, które mają swój fundament w wierze), są dla mnie miłe i radosne nie tylko
dlatego, \e o nich się dowiedziałem, lecz tak\e dlatego, \e je poznałem. Przeto, jeśli
rozpatrując zagadnienie pochodzenia dusz nie wiem jeszcze tego, czy Bóg tworzy dla
ludzi dusze za pośrednictwem aktu rodzenia, czy bez niego - przy tym nie mając \ad-
nej wątpliwości, \e Bóg je stwarza - w takim wypadku wybieram raczej to, by się tego
dowiedzieć, ni\ by o tym nie wiedzieć. Lecz jak długo nie mogę się tego dowiedzieć,
lepiej jest dla mnie pozostawać w wątpliwości ni\ uznać za pewną tę kwestię, która
mo\e się okazać sprzeczna z tym zagadnieniem, co do którego nie powinienem mieć
ju\ \adnych wątpliwości72.
18. A zatem, mój dobry bracie, dlatego \e pytasz się o moje zdanie i chcesz, \eby
to ja zadecydował o jednej z tych dwóch hipotez, a mianowicie: czy wszystkie dusze
pochodzą od pierwszego człowieka drogą rodzenia, tak jak ciała, czy te\ bez pośred-
nictwa rodzenia zostają stworzone przez Stwórcę pojedynczo dla poszczególnej oso-
by, tak jak dusza pierwszego człowieka - my natomiast nie zaprzeczamy, \e On stwa-
rza dusze czy w taki, czy w inny sposób - w takim razie pozwól mi, \e zapytam się o
70
Ps 39(38),5.
71
Hi 14,4-5 (LXX).
72
[ Pobierz całość w formacie PDF ]