[ Pobierz całość w formacie PDF ]
politycznej na arenie całej Europy chrześcijańskiej, albowiem jak twierdził papież jako
wikariusz wszechmocnego Boga rozkazuje monarchom i królestwom, posiada władzę
zwierzchnią nad wszystkimi ludzmi . Ingerował ze zmiennym szczęściem w wewnętrzne
sprawy wielu państw europejskich, miedzy innymi w Polsce (popierał Władysława Aokietka),
w Szkocji, Niemczech, Anglii itd. Silnym przeciwnikiem jego teokratycznej koncepcji
władzy papieskiej okazał się młodociany król Francji Filip Piękny (1268-1314). Zatarg z
Francją trwał siedem lat i zakończył się dla papiestwa tragicznie. Chodziło nie tylko o
zagadnienia typu fiskalnego (król Francji, dbały o skarbiec państwa, ograniczał dochody
duchowieństwa, a w jeszcze większym stopniu daniny na rzecz papiestwa), ale i o zakres
kompetencji obu władz: kościelnej i świeckiej. Poglądy swe Bonifacy VIII streścił w trzech
słynnych bullach. Pierwsza pod tytułem Clerici laicos (1256), jest protestem przeciw polityce
fiskalnej króla Filipa Pięknego, który obłożył kler francuski podatkiem na cele państwowe.
Czytamy w niej, że zarówno przeszłość jak i współczesne czasy świadczą wymownie, że
ludzie świeccy zawsze byli wrogami kleru . Druga bulla, z 1301 roku pt. Ausculta filii,
wzywa króla francuskiego do opamiętania i grozi mu ekskomuniką. Ostatnia, pt. Unam
Sanctam (1302), najdobitniej formułuje doktrynę papizmu: Dwa są we władzy Kościoła
miecze pisze papież a mianowicie duchowy i doczesny (...) ale oba są we władaniu
Kościoła i ten duchowy i ten materialny. Drugim należy się posługiwać dla dobra
Kościoła, pierwszym zaś sam Kościół się posługuje. Ten, bowiem jest w ręku Kościoła,
tamten zaś w ręku królów i rycerzy, ale w uległości Kościołowi i na jego polecenie . W
zakończeniu bulli czytamy: Wszyscy ludzie muszą się podporządkować, papieżowi
rzymskiemu, jeżeli chcą osiągnąć wieczne zbawienie . W odpowiedzi na dokumenty
papieskie Filip Piękny wstrzymał wywóz złota do skarbnicy papieskiej i9 ogłosił protest przy
publicznym poparciu kleru, rycerstwa i mieszczaństwa francuskiego. W 1300 roku Bonifacy
VIII ogłosił uroczysty Jubileusz narodzin Chrystusa , zapraszając pątników do odwiedzenia
Zwiętego Miasta Rzymu i uzyskania odpuszczenia grzechów. Ponoć dwa miliony
pielgrzymów z całej Europy ruszyło do Rzymu odpokutować za swe grzechy. W bazylikach
udzielano rozgrzeszenia, zbierano datki, miasto się wzbogacało, kuria rzymska również. Po
ogłoszeniu trzeciej Bulli papież Bonifacy udał się do Anagni, gdzie przygotowywał się do
zadania ostatniego ciosu Filipowi, a mianowicie obłożenia klątwą króla Francji. Jednak
Nogaret, najbliższy współpracownik króla francuskiego, wdarł się przy pomocy Colonnów do
pałacu papieskiego w Anagni z zamiarem uprowadzenia papieża do Francji. Zamach się nie
udał, ale papież spoliczkowany przez jednego z napastników powrócił do Rzymu. Zło się
stało, Włochy i cała Europa były świadkiem załamania się mitu o nieograniczonej potędze
świeckiej władzy papieża. Całkowicie zdruzgotany Bonifacy VIII zmarł w Rzymie 11
pazdziernika 1303 roku. Jego zgon przypieczętował kres ery wielkiej reformy teokratyczne,
62
zapoczątkowany przez Grzegorza VII i z olbrzymim nakładem sił kontynuowanej przez jego
następców.
OKRES VI
Papieże awiniońscy
i Wielka schizma Zachodnia (1303-1417)
192. BENEDYKT XI 1303-1304. Mikołaj Boccasini z Treviso, był synem pastucha.
Wstąpił do zakonu św. Dominika. Został generałem zakonu i następnie kardynałem biskupem
Ostii. Wybrany na papieża na konklawe, które odbyło się pod kontrolą króla Neapolu, przyjął
imię Benedykt XI, chociaż Benedykt X był antypapieżem. Człowiek o łagodnym charakterze,
szukał dróg porozumienia z królem Francji, a nawet częściowo z rodem Colonnów. Zmarł
podobno z przejedzenia świeżymi figami. Nie ma dowodów, iż został otruty. W 1736 roku
przeprowadzono jego beatyfikację.
193. KLEMENS V 1305-1314. Rajmund Bertrand de Got, pochodził z Billandreau
[ Pobierz całość w formacie PDF ]